Warffum - In de brugklassen werken leerlingen aan een bijzonder project waarin aardrijkskunde en geschiedenis samenkomen. In ‘Een eigen plek’ ontwerpen ze een eigen eiland dat zich door de tijd ontwikkelt: van jagers en verzamelaars tot een moderne samenleving. Docent aardrijkskunde Tim Braakhuis vertelt hoe dat er in de praktijk uitziet.
Eigen eiland
In drie weken bouwen de leerlingen in groepjes hun eigen eiland en laten dat door de geschiedenis heen veranderen. ‘We starten met losse vaklessen’, legt Tim uit. ‘Bij aardrijkskunde oefenen ze kaartvaardigheden en bij geschiedenis leren ze over de eerste samenlevingen: jagers en verzamelaars, de landbouwsamenleving en de stedelijke samenleving.’ Na vier weken worden de vakken aan elkaar gekoppeld: in één lokaal, met twee docenten.
Daarna begint het echte werk. ‘Leerlingen ontwerpen eerst een natuurkaart: schaal, legenda, symbolen, alles moet kloppen. Vervolgens verplaatsen ze zich door de tijd: ‘Waar zouden jagers en verzamelaars zich hier vestigen?’ ‘Waar ontstaan steden en waarom?’ Zo combineren ze aardrijkskundige keuzes met historische context.’
Het eindproduct bestaat uit een grote A3-kaart, een uitgebreide legenda én een online verslag. ‘Het is niet zomaar wat tekenen’, benadrukt Tim. ‘Ze moeten hun keuzes echt kunnen verantwoorden.’
Scrummen in de klas
Nieuw is ook de manier van samenwerken: de leerlingen werken in groepjes van vier met scrum-technieken. Dat is soms wel even wennen. ‘Sommigen vinden het in het begin lastig dat ze niet met hun vriendjes of vriendinnetjes in een groep zitten’, vertelt Tim. ‘Maar we delen de groepen in op basis van kwaliteiten. Scrum maakt zichtbaar wie wat doet in het project, dus iedereen heeft een taak, er is dan ook geen ruimte om weg te duiken.’
Dat leidt tot groei, maar soms ook tot botsingen. ‘Voor sommige leerlingen is het schrikken dat je niet alles zelf kunt bepalen. Maar dat vinden we juist goed. Samenwerken moet je leren, en dat is op deze leeftijd soms nog best moeilijk.’
Van docent naar coach
De nieuwe aanpak vraagt ook iets van de docenten, zegt Tim. ‘Je moet leerlingen meer loslaten. De reflex is vaak om een vraag meteen te beantwoorden, maar nu stel je juist een vraag terug, zodat ze zelf leren nadenken.’
Deze coachende manier van lesgeven bevalt hem goed, al was het wennen. ‘Je staat minder voor de klas en meer tussen de leerlingen.’
Tim is ook lid van de regiegroep vakoverstijgend onderwijs, die overzicht houdt over onderwijsontwikkelingen binnen de school. ‘We zetten vakoverstijgend werken alleen in als het écht toegevoegde waarde heeft. We willen het onderwijs steeds beter maken en af van de ‘eilandjes’ tussen de vakken. Uiteindelijk draait het om de leerling. Ze werken met meer plezier en zien wat ze maken én waarom het belangrijk is.’